De redactie van Pauw en Witteman onderhandelt met politici die zij uitnodigen over te behandelen onderwerpen en benadering in hun late night talk show. Dat bekende Witteman zaterdag tijdens de uitzending die de uitreiking van de Sonja Barend Award voor beste interview van het vorige seizoen op de Nederlandse televisie begeleidde. Het mag geen nieuws zijn dat interviews op televisie en in kranten en tijdschriften geen vrucht zijn van vrije nieuwsgaring, maar veelal het product van langdurige en moeizame onderhandelingen. Het is een illusie te denken dat journalisten vrij hun beroep kunnen uitoefenen en gezagsdragers op scherm, in microfoon of kolommen verantwoordelijk kunnen houden voor hun macht. Kwalijk is dat wij dat niet weten.
Diametraal tegenover de ondoorzichtige productieprocessen achter de coulissen van Pauw & Witteman (en ieder ander interview op televisie of geschreven pers) staat een nieuw initiatief van de Britse krant The Guardian. In hun voortdurende zoektocht naar de ideale verhouding tussen publiek en pers, mag iedereen meekijken met de newslists – het DNA van elke editie. Op die lijsten namelijk de te behandelen onderwerpen, naam van de schrijvers/producten en invalshoek. Sinds kort aan u de vraag zich met de productie van het artikel te bemoeien. U mag mailen, tweeten, bellen of op elke andere wijze de journalist benaderen met ideeën, contacten, waarschuwingen of vraagsuggesties. The Guardian zal er scoops door mislopen, maar wint er – is het idee – kwaliteit en vooral legitimiteit mee terug.
Want hoe heerlijk is het om met mannetjesmakers van een politicus te onderhandelen als drieduizend krantenlezers toch echt willen weten waarom Job Cohen, na zoveel kritiek op zijn functioneren en zulke slechte resultaten in de peilingen, mag blijven zitten? Ik kan me de dialoog die dan voorstelt, zo goed voorstellen: Nee, wij begrijpen dat Job daar nu liever niet over praat en nu graag naar de toekomst wil kijken – maar mijn kijkers zijn erg benieuwd. Oh? Meneer Cohen komt dan niet naar de studio? Prima, dan openen we onze uitzending met de mededeling dat meneer Cohen niet naar de studio komt omdat hij liever naar de toekomst kijkt dan een prangende vraag van drieduizend kijkers wil beantwoorden.
Prachtige televisie.
Eerlijke en (radicaal) transparante televisie ook. Televisie waar politici weer te gast zijn en waar journalisten hun vragen mogen afvuren. Niet omdat er altijd iets te verbergen valt – want ook dat werd zaterdag tijdens de Sonja Barend Award zo pijnlijk duidelijk. Goede journalistiek, vonden Huys, Kockelmann en eerder genoemde Pauw & Witteman, is vooral datgene lospeuteren wat politici willen verbergen. Want dat staat vast: politici hebben hebben een dubbele agenda. Altijd. Ik zou zeggen: interessante eerste vraag in een interview.
Overigens won Twan Huys de award voor zijn Nieuwsuur-interview met Ton Karremans over onze nationale vlek-op-ons-blazoen Srebrenica. Karremans wilde graag vertellen – hij liet het achterste van zijn tong zien. Wat ik miste was de uitkomst van de onderhandelingen waarvan dit het resultaat was. Wat waren de afspraken tussen Nieuwsuur en de geplaagde militair in zelfverkozen exil aan een Spaanse costa? Als we dat óók weten – kijk, dan zijn interviews een award waard. <<