De ouders van de 13-jarige Milly Dowler hoopten dat hun dochter in 2007 nog in leven was omdat er voortdurend voicemails van haar telefoon werden gewist. Dat wissen gebeurde echter niet door Milly, maar door een privé-detective die was ingehuurd door News of the World–verslaggever Glenn Mulcaire. De detective was bang dat de vele nieuwe berichtjes van haar ouders en de politie uiteindelijk het geheugen van de telefoon zou laten vollopen waardoor er geen ruimte meer zou zijn voor nieuwe mededelingen (lees: nieuws) die hij, door het toestel te hacken, ook kon horen.
Het Britse afluisterschandaal van de roddelkrant News of the World is voorlopig het dieptepunt in de Europese journalistiek. Interveniëren met de content van een mobiele telefoon van een vermist meisje en zo politie en ouders op een verkeerd spoor zetten – dat is in één woord ‘ziek’. Tegelijkertijd zetten de Britten (wederom) een journalistieke trend, mits serieuser en zorgvuldiger uitgevoerd. Want wat is hacken van datasets (zoals de voicemail van politici, maar ook van ministeries en semi-overheidsorganisaties) anders dan controleren van de macht met andere middelen? De macht zal moeten wennen aan de haar toenemende, technologische kwetsbaarheid. En de redacties aan de toegenomen mogelijkheden diezelfde macht te controleren.
Eén ding moet je News of the World nazeggen – ze snappen als eerste krant in misschien wel de wereld de macht van een slimme en goede hacker. Wie echt nieuws wil maken (en niet wil verslaan) neemt nerds in de arm die zich op slinkse wijze toegang verlenen tot het besloten domein van de macht. De verlokkingen zijn ook te groot. Onlangs nog hackte PowNews de telefoons van Nederlandse politici en plantte, hoe grappig, fake sms’sjes in hun toestel. Het ging zo makkelijk. De kamerleden kregen de fake-berichten tijdens een kamerdebat toegestuurd. Tuurlijk had PowNed een camera op de betreffende politicus gezet om zijn reactie te filmen. Leuk item met een bloedserieuse ondertoon: wie zijn leven deelt met technologie moet niet vreemd opkijken als die technologie er tegelijkertijd voor zorgt dat dat leven op straat terecht komt.
Mochten machthebbers hun systemen waterdicht hebben gemaakt, dan reist het gevaar van de klokkenluider die met gigabytes aan data naar buiten loopt. Let wel: de Pentagon Papers zijn minutieus door een kopieerapparaat gehaald en door een medewerker van het DoD mee naar buiten genomen. Nu kan het equivalent van een gemiddelde universiteitsbibliotheek op één stickie worden gezet. Denk aan WikiLeaks. Nu nog de vraag waar we dan precies naar op zoek zijn – voicemails van overleden tieners niet, lekken in telefoons van kamerleden zegt vooral hen iets en levert leuke televisie op. Iets meer controle van de macht, iets minder het hacken om het hacken en de journalistiek heeft er mijn inziens een mooie bron voor nog meer nieuws bij. <<