De Kamer gaat ICT-missers onderzoeken, kopt de Volkskrant. Deed me direct denken aan de ernstige problemen van de Belastingdienst en haar ICT-huishouding. Rond 2008 nog veelvuldig in het nieuws, sindsdien van de radar. Blijkbaar zijn de problemen daar opgelost of zijn journalisten-Belastingdienst-moe. Behalve Computable, dat in juli nog CIO Wim Sijstermans interviewde. Hij stuurde managers op ICT-cursus. De casus Belastingdienst is illustratief voor de problemen in Neerlands virtuele bureaucratie. Ze maakt duidelijk waarom een parlementair onderzoek onvoldoende is – ICT en overheid vraagt om een enquête.
Binnen de Belastingdienst ging veel mis en volgens Sijstermans, vertelde hij van de zomer openhartig, lag dat aan drie dingen: er werden verkeerde prioriteiten gesteld, de structuur was te complex en het systeem te duur. De oplossing: een cursus voor managers die bij de dienst met ICT te maken hebben.
De cursus voor Belastingdienst-managers is overigens een seminar waar vooral veel wordt gediscussieerd. Of, in de waarschijnlijk door woordvoering van Financiën kapot geredigeerde bewoording van Sijstermans: ‘Het seminar is zo bedacht dat mensen leerpunten kunnen meenemen en elkaar makkelijker raadplegen. Er hoeft niet direct een actieplan te zijn, als businessmanagers maar hun eigen rol in het ict-voortbrengingsproces herkennen en meer de dialoog gezocht wordt.’
Als dit de cultuur is bij de virtuele bureaucratie binnen de overheid, begrijp ik wat er de afgelopen maanden mis is gegaan bij Diginotar, UWV, C 2000, moderniseing GBA en de waterschappen. Ik wil best geloven dat overleg een belangrijke voorwaarde voor het oplossen en voorkomen van problemen is. Maar als ook de CIO van de Belastingdienst toegeeft dat er te weinig ICT-kennis in de organisatie zit (rijst de vraag waar ze het dan over hebben tijdens die overleggen), terwijl belastingen innen feitelijk het draaien van een computerprogramma is (ze komen het niet fysiek halen), dan verwacht ik vuurwerk uit het onderzoek dat volgend jaar pas gaat beginnen.
Want hoe je het ook went of keert – ICT is de kern van het functioneren van de overheid. En als dat rammelt, rammelt ook die overheid. Het vertrouwen van burgers zit grotendeels in de kwaliteit van de uitvoering van beleid en niet zozeer in de formulering van beleid. Dat eerste is computergestuurd, dat tweede is (holle) retoriek. ICT is te belangrijk voor een parlementair onderzoek – het is de kinderarbeid van Van Houten. Hier past een enquête. Niets meer en niets minder. <<