Wat nu als Trump na de verkiezingen zijn hakken in het zand – of beter: het hoogpolig tapij – zet en weigert het Witte Huis te verlaten omdat de verkiezingen in zijn ogen het resultaat zijn van fraude? Hoe geloofwaardig is het scenario waarin Trump een mogelijk verlies niet erkent — toch een kenmerk van een liberale democratie: de vredige overdracht van (politieke) autoriteit? Is dit een vergezochte hypothese waar media de leemte richting de werkelijke uitslag mee vullen of een realistische scenario gegeven het karakter en persoonlijkheid van deze president? Nee. Kijk maar:
When asked if he can give a direct answer about whether he will accept the election, Trump replied, “I have to see.” pic.twitter.com/QgRWyCM3D4
— Talking Points Memo (@TPM) July 19, 2020
Ruim honderd campagnestrategen, journalisten en juristen denken startten daarom de Transition Integrity Project. Zij togen, in vier tafels, aan het opstellen van scenario’s die zouden kunnen ingaan op de dag eventueel betwiste verkiezingen. Die scenarios zijn 1) een ambigu resultaat, 2) duidelijke overwinning voor Biden, 3) een duidelijke overwinning voor Trump en 4) een nipte overwinning voor Biden. Wat de uitslag ook moge zijn, TIP is pessimistisch:
“The results of all four table-top exercises were alarming. We assess with a high degree of likelihood that November’s elections will be marked by a chaotic legal and political landscape (TIP, 2020).”
TIP concludeert dat drie noties, waar we altijd probleemloos van zijn uitgegaan, op de tocht komen te staan: de verkiezingsnacht (als moment waarop de winnaar en verliezer worden aangewezen); een einde aan de campagnestrijd nadat de stembussen zijn gesloten (de voting wars); en, ten slotte, een gemoedelijke transitieperiode van de president richting president-elect.
Een factor die een belangrijke rol gaat spelen is de “margin of contestation” of de vraag welke factoren bijdragen aan de conclusie van een kandidaat om een verkiezingsuitslag aan te vechten. Die factoren zijn niet alleen juridisch, maar ook politiek en maatschappelijk.
Journalistiek, polls, comentatoren en politieke partijen hebben een grote say in het vertrouwen in een verkiezing (proces) en verkiezingsuitslag. Aan dat vertrouwen kunnen zowel Trump als Biden sleutelen, Trump door te twijfelen aan de legitmiteit van uitgebracht stemmen door te wijzen op de (vele) mogelijkheden ermee te frauderen; Biden door te hameren op pogingen van de GOP om het stemmen onmogelijk te maken.
De ondermijning van het vertrouwen in de verkiezingen sijpelen nu al bij beide kandidate de campagne in en worden, naarmate kiesdag nadert, manifester. Het document van TIP leest dan ook als een politieke horrorshow, al doen ze suggesties om het niet zo uit de hand te laten lopen. Desondanks vindt het verhaal gretig aftrek in Amerikaanse media, allen al het feit dat er ‘tafels’ met experts zich over de vraag buigen, duidt de zorgen die er zijn. En zo, paradoxaal genoeg, lijkt de waarschuwing tegen onderdeel te worden van het probleem. <<
