Het is bon ton om journalistiek aan de schandpaal te nagelen. Televisie, radio, kranten – ze snappen er op de redacties geen klote van. In die zin bevestigt het Britse afluisterschandaal een hardnekkig beeld van journalisten: dat zijn niet de bewakers van de democratie, maar onbetrouwbare honden die voor hun scoop over lijken gaan. Wie van enige afstand uitkijkt over het medialandschap ziet rookpluimen uit de ruïnes van de journalistieke moraal opborrelen. Het is eenvoudig om in snelle lijnen het ethische faillissement van de journalistiek uit te tekenen. Wat anderen – godzijdank – niet afschrikt om gewoon hun werk te doen. En goed ook.
News of the World heeft er ontegenzeggelijk een potje van gemaakt. Andrew Loyd (Financial Tinmes) en Jack Straw (Times) pleiten in hun column daarom voor (een vorm ven) regulatie in de Britse pers. Volgens beide commentatoren heeft het zelfreinigend vermogen gefaald. Een onzinnige stelling. Het schandaal werd immers gebroken door twee andere kranten: The Guardian en The New York Times. Beide dagbladen hielden jarenlang claims dat de Britse schandaalkrant afluisterde en de betrokkenheid van politie in hun kolommen. Er is geen beter toezicht denkbaar dan toezicht door collega-journalisten. De politie faalde, de politiek faalde, de commissie die al toezicht moest houden – ze faalden allemaal.
Waarom twijfelen Loyd en Straw toch aan de kracht van goede journalistiek?
Omdat er geen duidelijke grens tussen de NoTW en ‘reguliere-’ of ‘kwaliteitsmedia’ bestaat. Je hebt af en toe honden nodig om honden op te sporen. En soms vliegen die honden uit de bocht. Nieuws is niet ethisch of moreel neutraal – in het proces zijn keuzes gemaakt: om er aan te komen, om er wat mee te doen, om het te publiceren. En bij elke stap die journalisten nemen om van ruw materiaal tot een eindproduct te komen, moeten zij afwegen. En soms maak je daarbij vieze handen, soms blijven ze schoon en vaker weten we niet precies hoe het zit. Ja, journalisten zijn honden: soms waakhonden, soms straathonden. Als NoTW iets heeft aangetoond, dan wel de balans daartussen – we hadden een krant die te ver is gegaan, we hadden kranten die dat onthulde. We hebben mensen die vuile handen maakten en die zijn nu (bijna allemaal) opgestapt of aangepakt. The Guardian heeft zich van haar taak gekweten en de macht (van de schandaalpers, van Murdoch, de politiek en politiek) gecontroleerd. Daarvoor moetd e krant wel een prijs betalen – een fors verlies. NoTW: De journalistiek is dood! Lang leve de journalistiek! <<