Dit is een serie over de productie van Friends – het tijdschrift voor de Stichting Vrienden van het Singelpark. Hier leest u deel 1, deel 2, deel 3 en deel 4.
**
Journalistiek is in essentie een idee. Een idee waar je over schrijft, dat je verslaat, waarmee je aan de slag kan. In de vorige post heb ik al kort drie manieren omschreven hoe je op ideeën kan komen: bij jezelf te rade gaan, bij anderen te rade gaan en gebruik maken van de plank. In deze post werk ik die laatste variant verder uit. Het lijkt er nu namelijk op dat onderwerpen met zo’n plank als vanzelf boven komen drijven. Dat is natuurlijk niet zo.
Zo’n plank helpt ook om heel gericht onderwerpen bij jezelf en bij anderen te halen. Een plank stuurt – door mensen in hokjes te dwingen, gaan ze gerichter naar onderwerpen zoeken. Wie daar niet tegen kan en buiten de kaders denkt, is uiteraard van harte welkom. Voordeel is dat je met de ideeëngenerator zoals ik deze matrices noem, ook de vrije geesten enigszins aan banden legt. Het heeft mij voor veel buitensporige (en onuitvoerbare) ideeën behoed.
De ideeëngenerator is niet wezenlijk anders dan de plank uit de vorige post. Alleen is nu alle ruis (pagina’s, contactpersonen, status, beeld) er uit gesneden. Normaliter combineer ik de plank met de generator. Maar dat is voor niet-tijdschriftenmakers misschien mogelijk net een stap te ver. Vandaar dat ik in deze post de generator even los koppel en uit de plank til. Hoe werkt de generator?
Ik zet in de eerste kolom de vier thema’s van het blad (natuur, economie, historie en cultuur) met de twee categorieën die de opdrachtgever graag terug ziet komen: de gebruiker en het gebruik. In de tweede, derde en vierde kolom zet ik verleden, heden en toekomst – de drie tijdsvakken waaruit we onze onderwerpen putten. Elk thema kan nu op zes verschillende manieren worden uitgewerkt. Ik kan natuur vanuit één van de drie tijdsvakken beschrijven en vanuit gebruik of gebruiker. Het onderwerp natuur heeft in deze matrix nu zes verschillende invalshoeken.
Duh! Maar hoe kom je van deze zes velden tot onderwerpen?
Door de generator ‘aan’ te zetten. Dat doe je door per cel te vragen wat het thema met de variabele in de rij en de kolom verbindt? Voor de cel linksboven (‘natuur’, ‘gebruiker’ en ‘verleden’) moeten we dus op zoek naar: 1) een persoon of meerdere personen (gebruiker(s)); 2) die in het verleden; 3) iets had met de natuur in het Singelpark. Wat is, in narratieve termen, de rode draad de vier variabelen aaneen rijgt? We hebben de verzameling alle mogelijke ideeën teruggebracht tot een handjevol. We kunnen nu heel gericht op zoek naar de persoon of personen of iemand die ons aan hen kan helpen.
[scribd id=98851363 key=key-ioiiqrqei44sg3jqvlz mode=list]
Bijkomend voordeel van deze werkwijze is dat ‘blinde vlekken’ direct opvallen. Vakjes die notoir leeg blijven, vereisen meer aandacht en moeite of zijn ‘ theoretische standpunten’ – ze bestaan slechts in de matrix. Zo was ik er tot voor kort van overtuigd dat historisch gebruik in de toekomst (de cel rechtsonder) zo’n theoretisch standpunt is. Dat, bleek tijdens een kort gesprek met iemand, niet juist te zijn. Kijk, en dan ben ik erg benieuwd wat voor verhaal er op die plek komt. Ik weet het niet, mijn matrix vertrouw ik niet, dus zal ik er op uit moeten om anderen te zoeken die mij bij deze lastige cel kan helpen. U wellicht? <<