Je kan het wegzetten als azijnzure kinnesinne van de Volkskrant – probleem is dat de kritiek op de VVD-bestuurders-in-opspraak geen knip-en-plakwerk van de redactie is, maar uit de partij zelf komt. Jan Hoedeman tekende uit de monden van Johan Remkes (Commissaris van de Koningin in Noord-Holland en oud-minister van Binnenlandse Zaken) en Kamercentralevoorzitters, Ewout Klok (Drenthe) en Eric Wetzels (Brabant) de kritiek op partijleden die negatief in het nieuws kwamen.
Hoedeman rijgt de bestuurders-in-opspraak als paarlen aan de spreekwoordelijke ketting. Zo zou Loek Hermans (fractievoorzitter Senaat) vanwege zij dertien nevenfuncties onder vuur liggen. Onder die dertien ook een bestuursfunctie bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) waar Nurten Albayrak, lid van de partij, vanwege haar stijl van regeren (dictatoriaal) haar baan verloor. Ook Anne Wil Duthler was er lid van de Raad van Toezicht – nu geschorst.
Hermans houdt ook toezicht op Luzac waar de Onderwijsinspectie berekende dat leerlingen er lager scoorden bij het centrale examen dan bij de schoolonderzoeken. Gevolg: het gemiddelde van Luzac-leerlingen ligt een half punt hoger dan hun schoolgenoten elders. Dan, concludeert de inspectie, klopt er iets niet.
Ook Korthals Altes (KNVB) ligt onder vuur vanwege de kwaliteit van zijn werk – zijn bijdragen aan de voetbalbond zouden minimaal zijn. Eind dit jaar schuiven de clubs een nieuwe bestuurde rnaar voren.
Op lokaal niveau is Wilma Verver, burgemeester van Schiedam, na veel ophef opgestapt. Ze zou zich schuldig hebben gemaakt aan belangenverstrengeling en een angstcultuur onder topambtenaren in de gemeente hebben gesticht. Zij verbood de gemeente zaken te doen met een aannemer waarmee ze een privé-conflict had, aldus het onderzoek door Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten.
Opspraak is emotie en emotie is reuring. Zo bezien hoeven de affaires geen reden voor electorale paniek te zijn. Het is eerder een indicatie dat de VVD nu een echte bestuurspartij is geworden – volwassen, zo u wilt. En met vele VVD’ers op vele posities in het Openbaar en Semi-Openbaar Bestuur is het wachten op de eerste tekenen van onvrede en affaires. De vraag is ook niet zozeer hoe deze geluiden te verstommen of affaires uit te sluiten, maar hoe deze op te lossen.
Als het de partij ernst is met de kwaliteit van besturen, is ingrijpen noodzakelijk. Het is anders niet uit te leggen dat bestuurders die ergens falen in het uitoefenen van hun taak (al moet dat nog vast komen te staan), elders hun kunstje opnieuw kunnen doen. Precies tegen die ‘achterkamertjespolitiek’- waarbij baantjes van bestuurders belangrijker zijn dan de kwaliteit van hun werkzaamheden – verzet de partij zich in de campagnes juist. Als ze dat alleen belijd, dan biedt de partij ruimte aan het populistisch argument dat ‘de’ politiek beter kan worden afgeschaft. Want dat argument bestrijd je niet tijdens een TV-debat, maar in de dagelijkse, bestuurlijke praktijk. En daar staat de VVD nu even niet zo fraai op. Tenzij ze puin durven ruimen. <<