Tweewekelijks een column over een nummer. De column en het nummer worden zondag uitgezonden op Unity FM in het radioprogramma Soulfood. Deze zondag, aflevering twee: over het verschil tussen gitaar spelen en gitaristen (en Blackbird – The Beatles).
Mijn gitaar is derdehands. Haar nek is gebroken. De spanning op de snaren scheurt haar langzaam uit. Om ongelukken te voorkomen, heb ik de stemming met een halve noot verlaagd. Ze klinkt nu als mijn oma – helder en laag brommend. Ze rammelt. ‘Vintage’ is geen scheldwoord onder gitaristen – ouderdom verdient respect. Een Fender uit de jaren zestig is veel, heel veel geld waard. Maar helaas. Mijn gitaar is geen Fender. Ze komt uit Korea.
Een Fender zou mij ook misstaan. Ik ben geen gitarist, maar ik speel gitaar. Gitaristen en mensen die gitaar spelen zijn twee aparte categorieën. De grens tussen beide is heel exact te trekken. Er zijn maar twee nummers in de popgeschiedenis die dat doen: Little Wing van Jimi Hendrix en Blackbird van The Beatles.
Little Wing verdeelt alle elektrische gitaren in twee groepen, Blackbird verdeelt het akoestisch universum. En op één abstractieniveau hoger hebben ze allebei te maken met vleugels en vliegen. Beide nummers scheiden gitaristen van de gitaarspelers omdat het Icariaanse nummers zijn: Wie zich aan de nummers vergrijpt, verkracht ze door gebrek aan terughoudendheid. Wie als Icarus zijn vleugels misbruikt en te hoog vliegt, stort genadeloos neer.
De verleiding om hoog te vliegen, is ook groot. Zowel Little Wing als Blackbird nodigen door hun rust en (betrekkelijke) eenvoud uit om volledig te worden volgescheten met onnodige noten. Als een duif aan de diarree. Wie het medium belangrijker vindt dan de boodschap, is de Icarus van het gitaarspelen.
Zoals ik.
De gitarist (voor wie het instrument ondergeschikt is aan de boodschap) woekert met zijn noten om niet neer te storten. Anders gezegd: de gitarist speelt met stilte en niet met het geluid. En dat is het verschil. Luister maar eens naar Blackbird als grens tussen gitaristen en mensen die gitaar spelen. Luister maar eens naar de stiltes in het nummer. Alsof we zweven: laag genoeg om de was van onze vleugels niet te laten smelten, hoog genoeg om ons een engel te voelen … <<