Eerst was er de reconstructie, toen het liveblog

Een reconstructie is geloofwaardiger als die van minuut tot minuut is opgetekend. Kranten maakten ze in de jaren negentig van talloze voorvallen, maar met een duidelijke voorkeur voor rampen (met vliegtuigen), treffen (tussen hooligans en politie) en wedstrijden (van de clubs of nationaal elftal). Het zijn de journalistieke voorlopers van het liveblog. 

De vorm van een liveblog en een reconstructie komen sterk overeen. Reconstructies hebben net als liveblogs vaak een exacte tijdsaanduiding waarachter de gebeurtenis wordt weggeschreven. Zo scoort Argentinië op 6 juli 1998 in de 17e minuut tegen Nederland de gelijkmaker en winnen we de wedstrijd in de 89ste minuut: “Dieptepass Frank de Boer, Bergkamp passeert Ayala en scoort (2-1)”, tekent de Volkskrant op in een minutelijke reconstructie van de wedstrijd. Het was een Duitse victorie – toen al.

Ook in de Gelderlander wordt een reconstructie geplaatst, over van actievoerende Velpenaren die besluiten om het spoor te bezetten. Hoe dat verloopt, meldt de redacteur, wederom van minuut tot minuut:

11.15 uur: Langzaam nemen de actievoerders bezit van het Stationsplein in Velp. Enkele agenten houden de verontruste menigte in de gaten. Onder hen bevinden zich onder andere spoorwegagenten en twee medewerkers van het wijktoezichtbeheer. 11.30 uur: Het is koppen tellen op het station en het omliggende terrein. Het perron staat vol met ongeveer driehonderd actievoerders en belangstellenden. Op huizen langs de spoorlijn hangt de vlag halfstok.

Begint het verslag zijn het nog tijdsprongen allemaal deelbaar door vijf (wat duidt op een afronding achteraf), als het spannender wordt en het eind in zicht, wordt ook de tijdsaanduiding van de verslaggever zorgvuldiger: “12.22 uur: De stoptrein komt in beweging. Langzaam rijdt het gele gevaarte achteruit, richting Dieren. Iedereen juicht.12.31 uur: De demonstranten maken het spoor vrij (de Gelderlander, 20 september 1999).”

Tijdordening 

Een complex verhaal laat zich prima uiteenrafelen door gebeurtenissen volgtijdelijk achter elkaar te zetten. Nadeel: we zijn snel geneigd om gebeurtenissen die na elkaar gebeurden ook als elkaars veroorzaker te zien. Voordeel: uit onderzoek blijkt dat we informatie in een tijdlijn beter onthouden dan in volgorde van belang (denk aan de piramidestructuur van een nieuwsverhaal).

De eerste liveblogs lijken de sterke kanten van een reconstructie on the run te hebben overgenomen. Daarin lijken ze sterk op de reconstructies, maar zijn niet niet hetzelfde. Sterker: het is onverstandig om journalistieke genres in te delen op basis van kenmerken alleen en ze te classificeren overeenkomstig hun vorm: dan zouden liveblogs en reconstructies tot hetzelfde genre behoren, terwijl ze op een cruciaal onderdeel verschillen, namelijk in hetgeen ze op het eerste gezicht delen: tijd. Het gebruik van tijd heeft bij reconstructies een andere functie dan bij liveblogs.

Bij een liveblog is de tijd het moment dat informatie word gedeeld zonder te weten wat de uitkomst is. Het is voor journalist en publiek nog niet bekend wat de relevantie en waarde van een gebeurtenis is. Om dat achteraf te kunnen bepalen, is een volgtijdelijke ordening van gebeurtenissen, gegeven een evenement, een logisch (en eigenlijk het enige) ordeningsprincipe. De journalist heeft geen andere principes bij gebrek aan kennis over de afloop.

Bij een reconstructie is de tijd het moment waarop iets gebeurt in een reeks waarvan de uitkomst al wel bekend is – vandaar ook een re-constructie. Een reconstructie re-construeert aan de hand van de tijd en herschept gebeurtenissen (en daarmee, uiteindelijk, een evenement). Volgtijdelijk ordenen en herscheppen zijn verschillende functies van tijd en omdat ze van functie verschillen, behoren ze waarschijnlijk tot een andere genre-classificatie. <<

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.