Luidkeels protesterende studenten en ingetogen hoogleraren in toga tastten afgelopen weekeinde ons gezond verstand aan. Er klopt geen bal van hun vrees dat de aangekondigde bezuinigingen op het onderwijs de kwaliteit aantast. En nog minder van de ‘subsidie’ die studenten krijgen om later, in goede banen, een fors inkomen te toucheren.
Hoe hoger de kwaliteit van het onderwijs, hoe beter de banen. Hoe beter de banen, hoe hoger het inkomen. Hoe hoger het inkomen, hoe meer belasting iemand betaalt. Dus: hoe hoger de kwaliteit van het onderwijs, hoe hoger de belastinginkomsten voor de overheid. Zo bezien zijn de aangekondigde belastingen op het onderwijs dom. De overheid gooit geld weg. Onderwijseconomie in een notendop.
Door te bezuinigen in het onderwijs, snijdt de Rutte c.s. niet alleen de kwaliteit eruit, ze brengt ook toekomstige begrotingen ernstig in de problemen. Als de redenering van studenten en hoogleraren klopt, kunnen we die ook omdraaien. Nu minder geld voor onderwijs betekent minder kwaliteit, minder goede banen, minder hoog inkomen, minder belastinginkomsten, minder investeringen in het onderwijs. Voor we het weten zitten we in een neergaande spiraal.
Laten we deze lezing de politiek-correcte lezing noemen. Weinig media durfden deze dominante redenering aan te pakken. Boze studenten en hoogleraren verdoven blijkbaar ons gezond verstand. Journalisten deden keurig verslag van het festival-van-ontevredenen in de Hofstad en huilden met de wolven mee. Ze misten minstens twee kanttekeningen die ik volledigheidshalve toch wil maken.
Eerste kanttekening: hoe beter het onderwijs, hoe hoger het inkomen. Onderwijs is een investering in de persoonlijke inkomenspositie na een studie. Dat inkomen is, gecorrigeerd naar inflatie, vanaf de jaren zeventig alleen maar toegenomen. Sneller toegenomen dan de kosten van het onderwijs. Dat is vreemd. Vreemd omdat dit alleen geldt voor studenten.
Waarom geven we studenten wel steun voor een hoger inkomen, terwijl we mensen die niet studenten die steun niet geven? Waar hebben studenten de subsidie voor een goed inkomen aan te danken? Kan iemand mij uitleggen waarom niet-studenten dat niet verdienen? Daarom: minder zeuren, meer betalen.
Het gat tussen het toekomstige inkomen enerzijds en wat dat studenten kosten anderzijds, is niet het enige probleem. Het verband tussen goed onderwijs en kritisch vermogen dat afgestudeerden kunnen vermarkten als ze een baan kunnen vinden, bestaat helemaal niet. Met andere woorden: hoogleraren die zich in het licht van deze bezuinigingen zorgen maken over de kwaliteit van hun onderwijs, moeten dat niet doen vanwege de financiën, maar vanwege de manier waarop zij lesgeven.
Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat tweederde tot driekwart van de geteste studenten niet of nauwelijks ‘groeiden’ in de vier jaar onderwijs dat zij genoten. Hun kritisch vermogen nam, ondanks al het onderwijs, niet toe. Hoe Ivy hun opleiding ook was. Het is een lastig argument, maar het komt erop neer dat niet het geld dat een instelling aan het onderwijs besteedt, de kwaliteit van de studenten bepaalt, maar de invulling van dat onderwijs.
Top-universiteiten in Amerika vragen heel veel geld van hun studenten, maar dat geld houdt geen verband met de intellectuele bagage die zij opdoen. Tussen het bedrag dat wij begroten voor onderwijs en het intellectuele vermogen dat je daarmee kweekt, zit helemaal geen verband. Studenten moeten dus niet zeuren en meer betalen en hoogleraren die zich zorgen maken over de kwaliteit van hun onderwijs moeten hun hand niet ophouden, maar andere didactische wegen inslaan.
Hora est! <<