Een politieke en morele schande. Zo mogen we de affaire-Lucassen toch samenvatten. Hij loog tegen zijn lijsttrekker, tegen de PVV-stemmer, hij bracht daarmee de coalitie in gevaar en geeft op de koop toe blijk van gedrag waartegen de PVV zich nu juist met hand en tand wil verzetten: zakkenvullende beroepspolitici die weigeren consequenties aan hun gedrag te verbinden. Wilders had dagen en nachten nodig om Lucassen in zijn fractie te houden. Vervolgens brak hij zijn tong ten overstaan van het journaille om zijn besluit te verdedigen.
Tijdens dat gesprek in de wandelgangen van de Tweede Kamer en de uren die daar direct op volgden, viel mij één ding op. Er waren maar twee journalisten die wat mij betreft de spijker op zijn kop sloegen. Een anonieme BNR-verslaggever vroeg Wilders, terecht, wat fractieleden, behalve te liegen over misdaden en overtredingen dan wel moeten doen om uit de PVV te worden gezet. Het gegil van zijn collega’s maakte een vervolg verder onmogelijk. Een paar uur later trok Max van Wezel het boetekleed aan. De parlementaire redacties hadden natuurlijk veel eerder de kandidatenlijst van de PVV tegen het licht moeten houden. Dan was Lucassen al veel eerder uit de boom gevallen.
Macht, riep Van Wezel ons allen in herinnering, moet immers gecontroleerd worden. En als de PVV dat niet doet, dan in vredesnaam de redacties van de (grote) kranten en tijdschriften maar. En natuurlijk niet alleen van de PVV – ook andere partijen (waar de pijlen nu niet op zijn gericht) moeten aan de beurt komen. Terecht merkte Sarah deLange (politicologe aan de UvA) in het PowNews van twee dagen geleden op dat nieuwe partijen als de PVV meer ‘Lucassen-risico’s’ lopen. De PVV heeft immers nauwelijks ontstaansgeschiedenis en de rotte appels vallen niet eerst uit gemeenteraden of provinciale staten. Lucassen is geworven vanwege het snelle succes van de partij en valt nu in één keer uit de Tweede Kamerfractie. En die fractie is bijzonder zichtbaar.
Dat schandaal gaat trouwens haar derde fase in. Eerst is er de onthulling, dan volgt een verschoningsritueel (bestaande uit nuanceringen van gepresenteerde feiten en getroffen maatregelen om de affaire te doven). Dat ritueel trekt ook een dikke streep onder de hele kwestie – als het aan Wilders en Lucasen ligt tenminste. Wat hen betreft is het schandaal nu afgelopen, wat het journaille betreft niet. Die gaan nu in een derde fase: verder en hernieuwd onderzoek – wat klopt er van de verklaring die Wilders gaf? Zijn er meer ‘Lucassen’ in de PVV? Wat heeft Lucassen nog meer op zijn kerfstok (eenmaal gelogen, altijd een leugenaar)? Pas als deze fase is afgerond en daaruit geen verder verwijtbaar gedrag boven drijft, is sprake van het einde aan de affaire Lucassen.
Maar daarmee nog niet een einde aan de affaires binnen de PVV. De kandidatenlijst van de partij zal de komende weken een welkome bron van nieuws blijven. Met terugwerkende kracht zal het journaille blijven putten uit de CV’s van de fractieleden. Ze zullen hun peilen in eerste instantie alleen op Wilders’ partij richten. Hopelijk komt komt die focus nog in balans door ook eens naar andere partijen in de Kamer te kijken. En op lagere overheidsniveaus uiteraard. Want de Provinciale verkiezingen komen eraan. En enige controle op dat niveau lijkt mij uiterst gewenst. <<