Leerlingen genereren gedurende hun schoolcarrière bergen data. Die data worden niet aangeboord om tot een schooladvies voor vervolgonderwijs te komen. Die keus baseerden scholen tot voor kort op de professionaliteit van docenten en sinds vorige maand weer met een zenuwslopende CITO-toets. Zorgverzekeraars krijgen juist wel data die patiënten genereren door huisartsen- en ziekenhuisbezoek of medicijngebruik. Een informatiemakelaar gaat die data standaardiseren en ontsluiten. En niemand die dat wist.
Beide casus tekenen de moeite die Den Haag heeft met het gebruik en de waarde van onze data. En dat probleem wordt alleen maar groter: informatie heeft namelijk te neiging om te groeien. Een manier om de berg te managen en de kwetsbaarheid te verlagen, is de data terug te geven aan de rechtmatige eigenaar: de leerling en de patiënt. Data zijn de afgeleide van ons leven en behoren ons toe. Het is aan ons om er iets mee te doen of te laten.
Er is nog een reden om data niet centraal en gestandaardiseerd op te slaan, maar juist te verspreiden en differentiëren: veiligheid. Centralisatie maakt beheersbaar, maar tegelijkertijd kwetsbaar. Er hoeft maar één lek te zijn en er is toegang tot vele duizenden gegevens. Dat besef van kwetsbaarheid ligt nota bene ten grondslag aan het ontstaan van internet: een netwerk van computers waarbij niet één, maar alle knooppunten bijdragen aan haar stabiliteit. Decentralisatie maakt dus robuust, critici zullen direct stellen: onbeheersbaar. En dat is maar goed ook. Persoonsgegevens moeten ook onbeheersbaar zijn. Daarvoor zijn het immers persoonsgegevens.
Mijn data heeft, ten slotte, een belangrijke economische waarde die nu door anderen wordt geïnd. Eigendom van die data maakt het mogelijk om die economische meerwaarde zelf te genereren. Het biedt mij de mogelijkheid om onder overeengekomen voorwaarden afstand van mijn data te doen: verhuur of verkoop. Dan moet ik die data wel hebben en dat is mijn inziens de eerste stap in nieuw databeleid: geef mijn data terug! Nu!
Foto: Flickr / Hsing Wei – mesmerized by numbers / (CC BY-NC-ND 2.0)